Bezpieczeństwo i jakość produktów spożywczych to problemy, które niepokoją konsumentów w najwyższym stopniu. W niniejszym streszczeniu pochodzącym z materiału Od Pola Do Stołu (ang. From Farm to Fork), pakietu opracowanego przez EUFIC dotyczącego bezpieczeństwa żywności, przyglądamy się, jakie sposoby są wykorzystywane przez współczesne techniki rolnicze, aby zapewnić konsumentom bezpieczną żywność o wysokiej jakości.

Rolnicy robią wszystko, co w ich mocy, aby uprawiane przez nich rośliny i hodowane zwierzęta miały jak najwyższą jakość. Roślinom dostarczają odpowiednich składników odżywczych poprzez nawożenie, zaś zwierzętom podają odpowiednią karmę. Na przykład w przypadku uprawy jabłek, farmer musi użyźniać glebę oraz chronić owoce przed insektami i chorobami. W efekcie tych działań konsumenci otrzymują owoce, które nie są robaczywe i które spełniają ich oczekiwania co do wyglądu i smaku. 

Bezpieczeństwo żywności

Rolnicy muszą uwzględniać dwa rodzaje działań dotyczących bezpieczeństwa żywności. Po pierwsze, rolnik powinien dążyć do zapewnienia, że produkowana przez niego żywność nie zawiera pozostałości chemicznych, które mogą być szkodliwe dla zdrowia. Mogą to być związki chemiczne, które w sposób naturalny występują w produkcie lub które pochodzą z innych źródeł i dostają się do produktu podczas stosowanych zabiegów lub pochodzą ze związków chemicznych obecnych w glebie. Po drugie, produkty rolnicze podlegają dokładnej kontroli w aspekcie bezpieczeństwa żywności.

Produkty rolnicze muszą być chronione przed szkodliwymi mikroorganizmami, takimi jak salmonella, E.coli, campylobacter i listeria oraz wirusami, takimi jak wirus zapalenia wątroby A. Pomocą farmerom służą naukowcy oraz odpowiednie służby, które informują o poprawnym stosowaniu nawozów, pestycydów, leków weterynaryjnych i innych środków stosowanych w rolnictwie. Takie środki jak pestycydy lub leki weterynaryjne muszą spełnić ścisłe wymagania, zanim zostaną zaakceptowane przez odpowiednie władze państwowe lub europejskie. W tym celu przeprowadzane są badania, które pozwalają się upewnić, że te środki, stosowane zgodnie z przeznaczeniem, nie będą miały negatywnego wpływu na ludzi. Ocena danego środka nie kończy się wraz z jego dopuszczeniem na rynek. Prowadzony jest stały monitoring, który zapewnia ciągłe bezpieczeństwo. Zwierzęta hodowlane mogą być źródłem mikroorganizmów powodujących choroby u ludzi. Te mikroorganizmy są trudne do wykrycia za życia zwierzęcia lub nawet po jego uboju. Przykładami są salmonella, listeria i niektóre szczepy E.coli. Dlatego rolnicy muszą stosować dobre praktyki higieniczne w gospodarstwie, podczas transportu i w ubojni, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się szkodliwych mikroorganizmów.   

Obrót żywnością

Zarówno konsumenci jak i osoby zajmujące się zawodowo obrotem żywnością muszą stosować podobne środki ostrożności dla zapewnienia prawidłowych warunków przetwarzania, przechowywania i przygotowywania żywności. Na przykład świeże warzywa zawsze powinny być myte, aby zmniejszyć możliwość ich zakażenia z zewnątrz. Salmonella, która może być obecna w mięsie kurczaków i jajach, może być usuwana poprzez odpowiednie przygotowywanie żywności. Osoby przygotowujące żywność oraz konsumenci mogą zapobiec zakażeniu krzyżowemu pomiędzy mięsem a innymi rodzajami żywności za pomocą częstego mycia rąk. Nowe zagrożenie, które pojawiło się w latach osiemdziesiątych to choroba bydła nazywana BSE  (gąbczaste zwyrodnienie mózgu – ang. bovine spongiform encephalopathy). Podjęto wysiłki, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby wśród bydła i zapobiec spożywaniu przez ludzi określonych tkanek zwierzęcych. Kiedy ustalono, że istnieje możliwy związek pomiędzy BSE a chorobą Creutzfelda-Jakoba, będącą chorobą mózgu u ludzi, środki ostrożności stały się jeszcze bardziej rygorystyczne. Dane naukowe zdają się wskazywać, że zastosowane środki ostrożności zaczynają być skuteczne w opanowaniu przenoszenia się choroby wśród zwierząt i zminimalizowaniu ryzyka wystąpienia choroby u ludzi.

Przyszłość

W przyszłości rolnictwo będzie musiało zapewnić pożywienie dla rosnącej populacji ludzi na świecie, zaopatrując konsumentów w bezpieczną i zdrową żywność. Rolnicy, wraz z wspierającymi ich naukowcami, rządami i przemysłem spożywczym, będą musieli znaleźć sposoby zwiększania żyzności uprawianej ziemi i sposoby ochrony uprawianych roślin i hodowanych zwierząt przed szkodnikami i chorobami. Wielkim zadaniem dla rolnictwa w najbliższym stuleciu będzie zwiększenie jego produktywności oraz poprawa bezpieczeństwa i jakości wytwarzanej żywności.

FOOD TODAY (Żywność Dzisiaj) 07/1998

źródło: Europejska Rada Informacji o Żywności - EUFIC